Spółdzielnie kontroli obór w Szwecji

Znowu na pcdslawie powyższych liczb widzimy, że drobny rolnik w Szwecji dzięki dobrze zorganizowanej spółdzielczej kontroli obór osiąga z roku na rok lepsze wyniki, bo: mleczność krów należących do spółdziel­czej kontroli obór w roku 1921 25 wynosiła przeciętnie 3185 litrów o 3,53% tłuszczu, gdy w roku 1931/35 wydamość mleka na 1 krowę wzrosła do 3539 Itr. przy 3.63% tłuszczu. �ącznie z kontrolą obór postępuje i rozwój spółdzielni mleczarskich. Inaczej nieco przedstawia się ilość spół­dzielni rolniczo-handlowych. W ostatnich la­tach ogromnie dużo ich ubyło. Spadek ilo­ści tych spółdzielni spowodowany zos'ał tym, że rolnicy mniejsze spółdzielnie przyłą­czyli do większych i w ten sposób zmniej­szyła się ich liczba, lecz przybyło członków i zwiększyły się obrol.y. Duży rozwój wykazuje również słan spół­dzielni spożywców, dając bardzo duże wy­niki, dowodem czego jest choćby prawie 18 milionów koron czystego zysku, osiągnie'e-go w cągu 4 lat 1931 35 (1 korona szwedz­ka = 1,35 zło'ego polskiego). Taką sumę pieniędzy ludzie pracy zaoszczędzili na spo­łeczny użytek i to tylko dzięki spółdzielczo­ści. Dla porównania nadmieniam, że nasze spółdzielnie spożywców zorganizowane w „Społem" w roku ubiegłym osiągnęły czy­stego zysku prawie 1 milion złotych. Należy podkreślić, że spółdzielcy w Szwecji nie traktują swoich spółdzielni tylko jako ośrodków sprzedaży czy kupna, ale każda placówka spółdzielcza jest jednocześ­nie kuźnią charakterów. W dalszych opo­wiadaniach postaram się ooisać parę spół­dzielni, które wycieczka ,.Gromady" zwie­ Spółdzielcze domki robotnicze. dziła. Tymczasem chcę chwilowo zatrzymać uwagę Czytelników na stolicy Szwedów — Sztokholmie. Niestety, nie posiadam zdol­ności pisarskich, nie potrafię więc opisać Sztokholmu tak, jak na to zasługuje. Miasto to, liczące dziś przeszło 600.000 mieszkańców, wyrasta jakby z morza. Domy pobudowane są na wysokich skałach, nie­które ulice podobne do wąwozów z okolic Sandomierza. Tylko, że pod Sandomierzem ściany wąwozu stanowi bogata gleba, a w Sztokholmie skały. Miasto bardzo czyste, pełne zieleni i światła. Ludzie chodzą po uli­cach bez obawy o swoje życie. Szoferom nie wolno dawać sygnałów trąbką, żeby nie za­kłócać spokoju mieszkańców; sygnały świetl­ne regulują cały ruch. Ludzie chodzący po ulicach wszyscy są czysto, skromnie, chociaż gustownie ubra­ni. Nie spotyka się tu tych różnic w ubio­rach. Nie widzi się też na ulicy ludzi brud­nych lub obdartych. W Szwecji jest prohibi­cja, więc picie alkoholu ograniczono. Wyspa spółdzielcza na której znajdują się elewatory zbożowe, fabryka makaronu, piekarnia, spółdzielnię mieszkaniowe. W czasie normalnych godzin pracy nikt wódki nie kupuje, natomiast wolno wódkę sprzedawać wieczorem, ale tylko w ograni­czonych ilościach i wtedy, gdy kupujący przed każdym kieliszkiem zje jakichś potraw za V/_> korony. Policji na ulicach prawie że nie widać. Kontroluje sklepikarzy w sprawie sprzedaży wódki same społeczeństwo. Uchwalone prawo o ograniczeniu picia alko­holu jest postanowieniem większości naro­du, przeto samo społeczeństwo przestrzega­nie tego uważa sobie za obowiązek. Dlatego też pijanych na ulicach nie spotyka się. Gdy robotnicy wychodzą po wypłacie, czekają na nich ich własne auta, czy też rowery oraz to­warzystwo czystych i miłych dzieci z matką; udają się oni razem po skończonej pracy do kina czy teatru, lub na koncert, a nie do szynku. W restauracjach, tak jak i wszędzie zresz­tą, widzi się rozwagę w wydawaniu pienię­dzy. Ludzie wydają tu według swoich mo­żliwości. W parkach w mieście widzi się wszędzie wygodne ławki, trawniki specjalnie zacienio­ne dla dzieci, stawki i tryskającą wodę, przy­rządy do gier i zabaw. W tych miejscach ba­wią się setki czysto ubranych dzieci. To przedszkola dla dzieci robotników i urzędni­ków. Matki pracują, a dziećmi zajmują się w tym czasie specjalne ochroniarki. Koni w mieście prawie że nie widać, moż­na je spotkać po godzinach pracy, gdy ktoś jedzie wierzchem na przejażdżkę. Konną jaz­dę uprawiają w Szwecji nie tylko zamożni, ale i robotnicy. W mieście spotyka się często piękne sklepy spółdzielni spożywców, w których ruch jest bardzo ożywiony. Wreszcie po za­jęciach niezliczone ilości sportowców zdąża­ją na boiska, czy też do przystani, aby się od­dać sportom. Trzeba podkreślić, że sport uprawiają w Szwecji wszyscy — młodzi i sta­rzy. Sport dla Szweda to tak, jak dla nas potrzeba zjedzenia codziennie obiadu. Zachodzimy do mieszkań rodzin robotni­czych. Wrażenie trudne do opisania. Robot­nik zajmuje 3 pokojowe mieszkanie z kuch­nią i łazienką, meble najlepszej jakości, wy­godne, podłogi jak lustro, kuchnia elektrycz­na, w wannie również grzeją wodę elektrycz­nością. Telefon na biurku, radio na pięknej bibliotece, a biblioteka liczy nieraz po parę-set książek, omawiających głównie zagadnie­nia społeczne, socjalne, lub też umiłowane poezje. Powieści robotnicy wypożyczają z bi­bliotek publicznych. Rodzina robotnika wy­gląda czyściuteńko, wszystkie dzieci się uczą, matka czyta, jest członkinią Ligi Koo-peratystek. Każdy z członków rodziny zna doskonale historię rozwoju spółdzielczości w swoim kraju, zna też budżet państwowy czy samo­rządowy. Gdy się tak patrzy po ludziach i ich otoczeniu, to człowiekowi przychodzi na myśl pytanie, czy też może być tak i u nas, jak to jest w Szwecji. Wiadomem jest, że i Szwedom bywało źle, ludzie również kiedyś nawzajem się tu krzywdzili, obok ludzi b. bo­gatych byli ludzie b. biedni. Dzięki oświacie oraz zawodowej i spółdzielczej oragnizacji w Szwecji nastały te dobre i pomyślne czasy. W Sztokholmie najwięcej nas intereso­wało muzeum historii wsi szwedzkiej Skan­sen. Muzeum to przedstawia od pradawnych czasów rozwój budownictwa wiejskiego, po­kazuje budownictwo oryginalne — racjonal­ne, urządzenia gospodarskie dawne i dzisiej­sze, wreszcie tańce i stroje ludowe. W Skan­sen jest piękny ogród zoologiczny, a tuż przy Skansen jest piękne muzeum północne, w którym są zebrane piękne zbiory histo­ryczne — kulturalne i przedstawione wszyst­kie stroje i prace etnograficzne w Szwecji.

O serwisie

“ Serwis poĹ›wiÄ™cony zagadnieniom oraz nowinkom na temat rolnictwa w okresie przedwojennym. Mam gĹ‚Ä™bokÄ… nadzieje, ĹĽe zawarte tutaj rady, znajdÄ… zastosowanie w rolnictwie teraĹşniejszym.”