Rolnictwo
Przechowanie okopowe płodów rolnych
Jesienią rolnik ma dużo pracy, i to pracy wymagającej wiedzy. No bo źle sprzątnięte czy przechowane okopowe zgniją, koniczyna spleśnieje, tak samo i inna pasza. Mamy teraz okres zbioru ziemniaków, buraków oraz kapusty. Otóż kiedy właściwie należy rozpocząć sprzęt tych płodów? Nim sobie jednak odpowiemy na te pytanie, wpierw zastanówmy się, co się też to dzieje w roślinie w ciągu lata i jak ona dojrzewa jesienią. Otóż jak każdy z nas wie, roślina pobiera z ziemi rozpuszczone w wodzie składniki mineralne za pomocą korzonków, z których przez specjalnie do tego celu budowane komórki przeprowadza je do liści. W liściach, pod wpływem działania promieni słonecznych, ciepła, w obecności ciałek zielonych, zwanych chlorofilem, oraz węgla, który liście pobierają z powietrza, pobrane z ziemi pokarmy zamieniają się w cukry, białko, tłuszcz i kwasy. Z cukrów powstaje skrobia czyli krochmal. Składniki te znajdują się w stanie na pół płynnym, a więc łatwym do przeprowadzania z liści do wszystkich części roślin. Z tych dopiero składników rosną korzenie, łodygi, liście, owoce i nasiona. Jedne pokarmy idą na budowę rośliny, inne gromadzą się jako części zapasowe w bulwach, korzeniach lub główkach i głąbie, jak np. u kapusty. Ziemniaki gromadzą składniki pokarmowe w bulwach w postaci skrobi i małej ilości białka. Bulwy służą tej roślinie do rozmnażania. Naukowe badania ziemniaka wykazały, że zawiera on około 75 % wody, około 21 % skrobi, około 2% białka surowego i drobne ilości tłuszczu, drzewnika i popiołu (1.12%). Popiół to jest to, co by pozostało po spaleniu ziemniaków. Części mineralne (popiół), białko i barwiki roślina gromadzi blisko skórki (łupinki) bulwy, skrobię w tzw. rdzeniu, tak że przy spowodowane robaczywością owoców idą w miliony złotych. Takie obliczenia na razie nie mogą być przeprowadzone, ponieważ brak jest danych dotyczących ilości sadów i drzew owocowych w Polsce. obieraniu ziemniaków z łupin odrzucamy najbardziej wartościowe składniki pokarmowe, tj. białko i sole mineralne. Gdy nadchodzi jesień, lub gdy wyczerpały się w ziemi składniki pokarmowe, liście przestają wytwarzać cukier, białko itd., resztę posiadanych zapasów odsyłają do bulw, same zaś żółkną i opadają. To samo dzieje się i w łodyżkach. Od tej chwili, w czasie 5 — 8 dni bulwy dojrzewają i można już wówczas przystępować do kopania ziemniaków. W tym czasie łupina, czyli warstwa korkowa silnie przylega do bulwy, tak że pod naciskiem palca nie schodzi. Sama bulwa łatwo odpada od łodyżki. Liście i łodygi (nać) ziemniaków odmian późnych długo zachowują kolor zielony. Żeby przyśpieszyć ich dojrzewanie należy je poprzecinać (skosić). Niedojrzałe ziemniaki łatwo gniją w kopcach czy piwnicach. Przed złożeniem do piwnicy czy kopców należy na parę dni zostawić ziemniaki na polu lub w odkrytych kopcach, by się wypociły i przeschły, wówczas bowiem lepiej się przechowują. Kopać należy motykami trójzębny-mi i w czas pogodny. Buraki rosną aż do przymrozków. Choć boczne liście zamierają, to jednak rolę wytwarzania pokarmów spełniają liście środkowe, które są jeszcze zielone. Korzenie i liście buraków pracują podobnie jak i u innych roślin. Różnica w porównaniu z ziemniakami jest ta, że bulwy ziemniaczane służą tylko do gromadzenia zapasów pokarmowych, burak natomiast pracuje jako korzeń, przeprowadzając pokarmy z gleby do liści, prócz tego służy jako miejsce gromadzenia zapasów pokarmowych, przeważnie cukru i w małej ilości białka. Na 100 kg buraków cukrowych przypada około 80 % wody, od 15 — 20% cukrów, do 1 % białka surowego, nieco drzewnika, tłuszczu i popiołu. Cukier gromadzi się przeważnie w środku i*k, raka. W Polsce buraki sprząta się z pola w końcu września, na początku października, gdy liście zewnętrzne żółkną i opadają. Buraki pastewne, posiadają od 5 — 9% cukru i około 0.5% białka. Zbiera się je Wcześniej od buraków cukrowych, gdyż są wrażliwsze na przymrozki. Szykując do przechowania należy pamiętać o tym, żeby się dobrze wypociły; nie należy ich kaleczyć i nie obcinać liści z główkami, a tylko same liście. Główka kapusty powstaje z pączka wierzchołkowego rozsady. Pączek ten zbudowany jest jak każdy inny, tylko że rośnie do wielkich rozmiarów nie rozchylając liści, a odwrotnie, zbijając je w głowy. Pokarmów na rozwój główki dostarczają liście boczne i zewnętrzne samej główki kapusty. Składniki pokarmowe gromadzą się w całej główce i głąbie, zwłaszcza cukier. W połowie września kończy się pobieranie przez kapustę azotu i potasu, oraz zmniejsza się pobieranie wapnia. Główka staje się twarda. Wówczas można przystąpić do sprzętu.
“ Serwis poświęcony zagadnieniom oraz nowinkom na temat rolnictwa w okresie przedwojennym. Mam głęboką nadzieje, że zawarte tutaj rady, znajdą zastosowanie w rolnictwie teraźniejszym.”