Stan organizacji szkolnictwa powszechnego

Poprzednio omówiliśmy zasady organiza­cyjne szkolnictwa powszechnego. Obec­nie przyjrzymy się, jaki jest jego stan. Głów­nym miernikiem tego stanu jest pytanie: w jakim stopniu spełnia ono swoje zadanie? Czy zaspakaja potrzeby w zakresie pow­szechnego nauczania? Według sprawozdań Głównego Urzędu Statystycznego za rok szkolny 1937/38 spo­śród 5.161.981 dzieci w wieku obowiązku szkolnego uczy się 4.649.884 dzieci. Czyli uczy się 901 dzieci na tysiąc. Część z nich uczy się w domu, cześć w szkołach prywat­nych lub w szkołach innego typu, ale olbrzy­mia większość (95 na 100) dzieci wypełnia obowiązek szkolny przez naukę w publicz­nych szkołach powszechnych, Jak wynika z powyższych danych, 512.092 dzieci mimo obowiązku szkolnego nie uczy się wcale. Są wśród nich takie, które nie uczą się z po­wodu braku szkoły w pobliżu miejsca ich za­mieszkania, albo takie ,dla których n;e star­czyło miejsca w szkołach istniejących, oraz takie, których nie posłano do szkoły. Jedne z tych dzieci nigdy w szkole nie były; inne uczyły się „dwie lub trzy zimy", inne cho­dziły nawet przez parę lat, ale nie dociągnę­ły do pełnych lat siedmiu. Każdą z tych grup nie uczących się dzie­ci inaczej wypadałoby się zająć, by się uczy­ły; ale nie o tym na razie będziemy mówili. Wypada tylko dodać, że stopień powszech­ności nauczania na różnych terenach Rze­czypospolitej jest różny: od pełnej pow­szechności w województwach zachodnich i v/ Warszawie zaczynając, a kończąc na Wołyniu, gdzie uczęszcza do szkoły około 72% dzieci. Publicznych szkół powszechnych jest 27.234; uczy się w nich 4.701.200 uczniów; w tym część takich, którzy wyrośli już z wie­ku obowiązku szkolnego, ale uczą się, by skończyć szkołę. Jak już poprzednio omawialiśmy, szkoły są różnego stopnia. Szkół I stopnia jest 18.404 z 1.649.300 uczniami; szkół II stop­nia — 4.451 z 915.800 uczniami; i szkół III stopnia — 4.379 z 2.136.100 uczniami. Ponieważ bliżej interesuje nas wieś, war­to zaznaczyć, że wieś — niestety — w znacz­nym stopniu musi korzystać ze szkół I stop­nia. Według ostatnich danych, opublikowa­nych w Małym Roczniku Statystycznym za rok szkolny 1937/38. w miastach było ogó­łem 2.164 szkół z 1.195.700 uczniami; w tym 2.026 szkół III-go stopnia. Zaledwie 15.000 uczniów miejskich uczy się w szkołach nie III-go stopnia i są to przeważnie dzieci młod­sze, z przedmieść, które później przecho­dzą do wyższych klas w śródmieściu. Na wsi było ogółem 25.070 szkół z 3.505.500 uczniami W tym tylko 954.600 uczniów korzysta z 2.353 szkół III-go stop­nia. 909.800 uczniów uczy się w 4.421 szko­dach II stopnia. Reszta zaś — ten. prawie po­łowa wszystkich dzieci wiejskich — uczy się w szkołach I-go stopnia. Liczba uczniów kończących szkołę jest niewspółmiernie niska. Spośród 4.593.000 uczniów szkół publicznych w roku 1936/37— ukończyło szkoły tylko 277.786; w tym szko­ły III-go stopnia w miastach ukończyło.

O serwisie

“ Serwis poĹ›wiÄ™cony zagadnieniom oraz nowinkom na temat rolnictwa w okresie przedwojennym. Mam gĹ‚Ä™bokÄ… nadzieje, ĹĽe zawarte tutaj rady, znajdÄ… zastosowanie w rolnictwie teraĹşniejszym.”