Wycieczka po własnym gospodarstwie

Wędrówki można urządzać rozmaite. Każ­dy młody rad w nich udział bierze dla rozrywki, ciekawości, ale często i dla pożyt­ków jakich spodziewa się po takiej wędrów­ce. Bo wędrówki te to zwykle przecież ja­kieś dalsze wycieczki po swoim powiecie, po województwie, albo i w inne odleglejsze za­kątki kraju. Ciągnie każdego urok gór Ma­łopolski, wspaniałe piękno dzikiej przyrody w Parku Narodowym w Białowieży, potęga polskiego morza i jego strażnicy Gdyni, ale żeby mogła kogoś interesować wędrówka po własnym gospodarstwie, to dość wątpliwe i może nieco zabawne. Jakże to? — przecie każdy swoje własne czy ojcowe gospodarstwo zna dokładnie, po prostu z zawiązanymi oczyma trafiłby w każ­dy kąt, po cóż więc wędrówki urządzać ta­kie nieciekawe i zgoła nie pociągające. A jednak! Są tacy co potrafią urządzać wycieczki po własnym mieszkaniu i w tych czterech nawet ścianach odkrywać dziesiątki i setki rzeczy nieznanych a ogromnie cieka­wych i pożytecznych. Myślę więc, że jeśli płyta kuchenna, gotujący się garnek z wodą, drzewo pod blachą trzaskające i wiele innych przykładów daje sposobność do czynienia „odkryć" i pogłębiania wiadomości o najbliż­szym swym otoczeniu i zjawiskach w nim za­chodzących, to nieporównanie więcej okazji nastręczać po temu będą wędrówki podobne po własnym gospodarstwie. Wędrówki takie z wyraźnym celem przed­siębrane przynieść mogą wielkie korzyści. Chodzi tu bowiem o dokładne przyjrzenie się temu swojemu gospodarstwu tak jak ono jast na codzieri i postawienie sobie szeregu pytań, które by wyjaśniały stan obecny i podsunęły pewne myśli i projekty najprostszych, dla każdego dostępnych poprawek i ulepszeń. Rozpoczynamy od obejścia. Pierwszą czynnością będzie dokładne przyjrzenie się zagrodzie gospodarskiej od zewnątrz — jakie też ona sprawia wrażenie. Wprawdzie to tak, niestety, jak z tym przysłowiem, ,,jak cię wi­dzą, tak cię piszą", ale na to nie ma rady, dlatego właśnie o ten wygląd obejścia zadbać należy. Nie jest to wzgląd najważniejszy i je­dyny, jednakże bardzo ..ludzki" i życiowy i dziwić się temu zbytnio nie można, boć co prawda niezbyt dobre wyobrażenie można mieć o gospodarstwie, gdzie z dala widnieją płoty rozwalone, dziurawe, brama na jednym zawiasie, dachy świecą szczerbami, okna w budynkach inwentarskich zatkane słomą lub starymi workami, w podwórzu jakby wieczne gnojowisko od proga chaty aż po bu­dynki inwentarskie, w każdym kącie nieład i brud, jakby na urągowisko. Taki prz ;gląd obejścia gospodarskiego dokonywany w tym celu, aby ujrzeć rzeczywiście wszystko tak jak jest otwiera dopiero oczy na wiele co­dziennych „grzeszków**, których się dotąd po prostu nie dostrzegało lub zgoła lekcewa­żyło. Skoro jednak wiem po co te oględziny przeprowadzam, to mimo woli coraz wnikli­wiej obserwacje dokonuję i dostrzegam to wszystko, co się dotąd spod uwagi usuwało. Płoty dokoła obejścia gospodarskiego czy to będą drewniane, czy druciane, murowane, czy jakiekolwiek inne i żywopłoty po to oka­zuje się są, żeby porządek utrzymywać i bez­pieczeństwo, chronić przed złodziejaszkami i inwentarzem. Czy one rzeczywiście te swoje zadania spełniają i w jakim stopniu, czy chronią i upiększają obejście gospoda-skie? Wewnątrz podwórze gospodarskie już na pierwszy rzut oka sprawiać może wrażenu-ładu i myśli kierowniczej, bądź też przedsta­wiać obraz osobliwego nieporządku i nied­balstwa. PR-owcy tutaj szczególnie wiele do-kazać mogą dzięki obowiązkowi utrzymania kup kompostowych, które właśnie swój wy­raz znajdą w tej czystości i porządku wew­nątrz gospodarstwa. Tak jak do codzienne­go mycia, tak i do tych zabiegów porządko­wych w podwórzu przywyknąć bardzo łatwo i rozwinąć w sobie to zamiłowanie do czy­stości i ładu. Dokładne oględziny prowadzić nas będą po wszelkich zakamarkach tego obejścia i na­suwać nowe myśli i pomysły, zmierzające ku nadaniu obejściu gospodarskiemu wyrazu kultury i porządku i wyzyskania tego wszyst­kiego na pożytek gospodarstwa, co się w nim dotąd najczęściej marnuje. . Z kolei kroki nasze wiodą ao zabudowań samych, gdzie nie tylko zewnętrzny i we­wnętrzny wygląd obserwować będziemy, a11 i zastanawiać się nad tym po co właściwie te budynki są, ile ich jest i jakie stąd wynikają następstwa dla gospodarstwa. Bo okazuje się zwykle, że choć to się nie rusza i nie żyje to jednak „żre", niezgorzej co roku pompuje z kieszeni gospodarskiej. Wśród maszyn i narzędzi różnych dziwów można się naoglądać i osobliwym historiom przysłuchać. Gdyby tylko mówić potrafiły! Jedne prace ułatwiają, inne przyśpieszają, niektóre tak dokładnie wykonują jak tego człowiek ręcznie nie potrafi, każde z nich ma swoje zalety, każde w gospodarstwie byłoby potrzebne, ale nie wszystkie i nie w każdvm gospodarstwie. Inne pytania dotyczyć będą przechowania i utrzymania tych maszyn i na­rzędzi gospodarskich i możliwości stąd wyni­kających dla każdego, kto umie patrzeć i myśleć. Zresztą zbyt wielkiego wysiłku tu­taj nie potrzeba, wystarczy tylko przyrzec się tym rozrzuconym bronom, pługom z oble­pionymi odkładnicami, wozom innym na­rzędziom i maszynom, co latami całymi za schronienie mają jedynie skrawek dachu, a częściej mniej lub więcej rozłożyste drze­wo. Niszczeje to pod tak „troskliwą" opieką, rolnika na poważne straty narażając z jego własnej winy. Wędrówka w tę krainę me­chanizmów rozmaitych przypomni o rzeczach codziennych, ale i jednocześnie zwróci uwa- » gę na sprawy może mniej znane, a jednak y^ciekawe i użyteczne. Dalsze kroki zawiodą nas do mieszkań­ców stajni, obór, chlewni i kurników, gdzie już „żywe" rozmowy prowadzić będzie moż­na i poznać osobliwe dzieje tego świata. W gospodarstwie zwłaszcza drobnym zaj­muje on szczególnie ważne stanowisko. Koń jest niemal wyłącznym motorem pracującym, choć często gęsto w najdrobniejszych gospo­darstwach i na ziemiach lekkich lub przy wa­dliwej organizacji warsztatu słusznie zyskuie niezbyt pochlebne imię złodziejaszka, co ro­dzinę gospodarską okrada. W innych wszak­że wypadkach jest niezastąpioinym pomocni­kiem i zawsze prawdziwym przyjacielem człowieka. O krowie mówi przysłowie, jako o dobrodziejce i żywicielce, choć nieraz w wielkim jest zaniedbaniu i poniewierce. Czy w roli fabrykantki gnoju ma wciąż zosta­wać, czy zyskać miano wytwórni mleka —to są pytania, które w onej wędrówce cisnąć się będą do głowy, prowadząc w krąg zagad­nień organizacji gospodarstwa i możliwości utrzymania większej lub mniejszej liczby krowich ogonów. W świniami także miesz­kają stwory, co dla dochodu są w gospodar­stwie i dla żywienia rodziny — wiele ich ma być i być może skąd ten ród świński pocho­dzi, jak żyje i jakie ma obyczaje, to znowu kilka zaledwo pytań niewątpliwie ciekawvch i użytecznych. A już chyba najwięcej gadat­liwy naród kurzy opowiedzieć potrafi o swo­ich przodkach i dzikich pobratymcach, o swych rodach dzisiejszych, karmazynach, dropiatych, o owocu kurzym, co płaci do­brze i jest poszukiwany byle tylko był jedno-gatunkowy w wadze i jakości. Babski *en inwentarz zgoła w poniewierce zasługuje na większe staranie i poważanie w gospodar­stwie i choć w kurniku wielki harmider to jednak poprzez te wrzaski słychać stukot pociągów, co miliony owoców kurzych wiozą poza granicę. Jadą skrzynie jaj pełne, inne bitym ładowane drobiem, pociągi gęsie, becz­ki masła, transporty szynek i wszelkich in­nych produktów tej gospodarskiej żywiny Na tym się kończy wędrówka w najbliż­szym gospodarskim otoczeniu — z kolei wy­pada wyjrzeć nam w pole, boć już i nowe pv-tanie ciśnie się nam na usta: skąd się to wszystko bierze? Nitka za kłębkiem wie­dzie na rolę, co jej znów wiele rodzaiów, z których każdy swoje żywi rośliny: na kar­mę ludziom, na paszę inwentarzowi. Pytań tutaj bez końca, bo dziwów i cudów moc nie­słychana — co rok się orze, bronuje, sieje, ale jak się to dzieje i co się dzieje w tej war­stwie ornej, co glebą zwana, o tym częstokroć mało się myśli. A jeszcze rzadziej ile i czego zasiać wypada i ile można — oytanie zgoła niełatwe, jednak i nad nim Domyśleć trzeba. Rola orna, łąka, sad i pastwisko — to zno­wu ciekawe cele naszych wędrówek, gdzie oczyma szeroko otwartymi i uchem dobrze nastawionym chłonąć będziemy poszepty zie­mi, która swoją mową osobliwą zamiłowane­mu rolnikowi tajemnice swe wypowiada. A na ostatek w tym wędrowaniu spotkać mamy człowieka, gospodarza i gospodynię, którzy tym wszystkim kierować winni i nad­zorować dla swego pożytku i dochodów jak największych. Uwagi tutaj zamieszczone niechaj służą jako wstęp i zagajenie tvch podróży po włas­nym gospodarstwie, które w zespołach PR stać się winny obowiązującym zwyczajem.

O serwisie

“ Serwis poĹ›wiÄ™cony zagadnieniom oraz nowinkom na temat rolnictwa w okresie przedwojennym. Mam gĹ‚Ä™bokÄ… nadzieje, ĹĽe zawarte tutaj rady, znajdÄ… zastosowanie w rolnictwie teraĹşniejszym.”