Budowa Państwa Polskiego

Przed laty dwudziestu, dnia 11 listopada 1918 roku, Polska po półtorawiekowej niewoli odzyskała niepodległy byt państwo­wy. Krew najlepszych synów Ojczyzny, któ­rzy w powstaniach oddali swe życie, wyda­ła owoc wolności, a miecz rzucony na szalę przez Józefa Piłsudskiego szalę tę przeważył. Na odzyskaniu niepodległości nie skoń­czył się jednak trud budowania Państwa Pol­skiego. Odzyskaną wolność należało utrwalić, a młodemu Państwu dać takie fundamenty, aby na nich mógł się wznieść gmach Mocar­stwowej Polski, Zadanie to nie było łatwe, ani warunki nie były sprzyjające. Polska wyglądała przed dwudziestu laty zgoła inaczej niż widzimy Ją dzisiaj. Była biedna, zrujnowana, spalona, zniszczona działaniami wojennymi, które przeważnie toczyły się na ziemiach polskich. W miejscach, gdzie dzisiaj widzimy zabudo­wane wsie i osiedla, pośród zgliszcz stercza­ły kominy. Mosty kolejowe były poniszczo­ne, powysadzane w powietrze, tabory kole­jowe zużyte. Polska nie miała wojska, a ci żołnierze, którzy byli, nie mieli odpowied­niego uzbrojenia. Na dobitek społeczeństwo polskie, rozdzielone przez przeszło półtora wieku granicami obcych państw zaborczych, nie stanowiło jednolitej całości. W takich trudnych warunkach po powro­cie z Magdeburga w listopadzie 1918 roku Józef Piłsudski objął władzę i rozpoczął go­rączkowe organizowanie Państwa. Organizując armię, której istnienie uwa­żał za nieodzowny warunek istnienia nie­podległego Państwa, Józef Piłsudski niezwło­cznie przystąpił do budowy ustrojowych pod­walin i polityczno - prawnych podstaw ist­nienia Państwa. Jeszcze w listopadzie 1918 r., a więc led­wie w kilkanaście dni po odzyskaniu wolno­ści, została wydana ordynacja wyborcza do Sejmu, a wybory zostały rozpisane na sty­czeń 1919 roku. Granice Polski, wyznaczone przez radę ambasadorów, nie były takie, jak je wi­dzimy dzisiaj. Budowanie państwowości pol­skiej musiało się odbywać w ogniu walki. Na­wała bolszewicka, która zagrażała bytowi młodego Państwa, została zwycięsko odparta, Powstanie Śląskie wytyczyło granicę z Niem­cami. Jedynie utraciliśmy wówczas Śląsk Zaolzański, odzyskany obecnie, nie byliśmy bowiem w stanie w czasie walk z bolszewi? kami odeprzeć napadu czeskiego. Po zakończeniu okresu walk przyszła ko» lej na pokojową pracę nad utrwaleniem zdo­bytej niepodległości i odbudowaniem Pań­stwa Polskiego zarówno gospodarczo, jak i w dziedzinie prawno-politycznej. Odszkodowania wojennego Polska nie o-trzymała. Straty wojenne, a straty te były W ciągu dziesięciu lat powstało wielkie miasto i port, budząc zazdrość i podziw za­granicy, tak dla na­szych zdolności go­spodarczych, jak i energii wprowadzania w czyn wielkich za­mierzeń. Winniśmy być dumni z posiadania portu gdyńskiego. Jest on jednym z najlepiej urządzonych portów olbrzymie, musiała pokryć z własnych, bar­dzo szczupłych zasobów, musiała się odbu­dować własnymi siłami i własną pracą. Trzeba było tworzyć pieniądz, a Polska nie miała zapasów złota. Jeszcze w 1924 ro­ku drukowaliśmy marki, które nie miały po­krycia, a których wartość spadała niemal z dnia na dzień. W 1924 r. została wprowadzo­na waluta złotowa. Raz tylko uległa ona re­formie i od tego czasu złoty polski utrzymu­je się niezachwianie, mimo, że niemal wszy­stkie inne pai-istwa w Europie nie potrafiły uchronić swego pieniądza przed spadkiem. Na odbudowę osiedli przeznaczono dani­nę leśną, którą zostały obciążone lasy więk­szej własności. Duże świadczenia dało na ten cel również Państwo z własnych lasów pań­stwowych. W miejscach, gdzie niedawno by­ły tylko zgliszcza zaczęły wyrastać nowe osiedla, odbudowano zniszczone mosty, po-naprawiano zniszczone tory, założono nowe linie klejowe, zniszczone tabory kolejowe uzupełniono nowymi, tak, że polskie koleje obecnie dorównują pod tym względem bo­gatym państwom Europy. Na mieiscu, gdzie w roku 1918 istniała biedna mała wioska rybacka, stoi obecnie Gdynia, najnowocześniej urządzony port w Europie, który w podziw wprawia cudzo­ziemców. Fabryki związków azotowych w Chorzo­wie, Mościcach, powstające nowe gałęzie przemysłu, a ostatnio budowa Centralnego Okręgu Przemysłowego w Sandomierszczy-źnie, to wielki nasz dorobek. Równocześnie z działalnością gospodarczą idzie budowanie podstaw prawno - politycz­nych Państwa Polskiego. Rozdarci na trzy części, wcieleni między trzy wrogie nam organizmy państw zabor­czych, mieliśmy na ziemiach polskich trzy różne ustawodawstwa: austriackie, pruskie i rosyjskie, obce psychice polskiej1. Ustawo­dawstwa te trzeba było zastąpić nowymi pra­wami polskimi. Żadne z nich nie nadawało się do tego, aby je przyjąć w całości dla Pol­ski; trzeba było tworzyć własne polskie pra­wo. W marcu 1923 r. uchwalono Konstytu­cję, która przetrwała trzynaście lat i zosta­ła w 1935 r. zastąpiona nową Konstytucją. Unormowano niemal wszystkie ważniej­sze dziedziny. Zorganizowano polskie urzę­dy. Wydano przepisy o wykonaniu reformy rolnej, ustrój agrarny Polski oparto na samo­dzielnych gospodarstwach włościańskich. Wydano przepisy o scaleniu i zniszczeniu służebności (serwitutów) w b. Kongresówce i na ziemiach wschodnich. Polskimi przepisa­mi unormowano sprawy łowiectwa, rybołów­stwa, ochrony lasów, zalesiania nieużytków, hodowli bydła, trzody chlewnej i owiec, ho­dowli koni, zwalczania zaraźliwych chorób zwierzęcych, zwalczania chorób roślin, tępie­nia chwastów i szkodników roślin, sprawę nawozów sztucznych, sprawy mleczarstwa. Oto tylko część dorobku w dziedzinie ustawodawstwa rol­niczego. A istnieją przecie in­ne dziedziny, w których praca szła w tym samym tempie. U-stawodawstwo tworzone było pod kątem widzenia, aby stwo­rzyć podstawy do podnoszenia wytwórczości rolniczej, polep­szenia jej jakości i uzyskania w ten sposób większej dochodo­wości. Samorząd w byłych pań­stwach zaborczych był raczej pozorny niż rzeczywisty. W Polsce stworzono nowe zasa­dy dla samorządu terytorialne­go, utworzono samorząd w po­staci izb rolniczych. Równolegle z odbudową go­spodarczą i utrwalaniem pod­staw prawno-politycznych szło tworzenie siły zbrojnej. Że za­danie to zostało dobrze spełnione, świadczą wypadki ostatnich tygodni — bezkrwawe zwycięstwo odniesione przez Polskie Woj­sko przy odzyskaniu Ziemi Zaolzańskiej. Takie zwycięstwa odnoszą tylko armie silne. I jeszcze jedną zdobycz podkreślić należy. Psychika narodu ulega przemianie, zacierają się te przywary, jakie niegdyś nas gubiły. Mimo pozorów społeczeństwo polskie jest jednolite. W chwilach decydujących potrafi ono zapomnieć o dzielących je na codzień różnicach.i staje murem, jak stanęło w chwi­li, gdy się ważyły losy braci z za Olzy. Oto w najogólniejszym skrócie dorobek dwudziestu lat. Dorobek to olbrzymi. Dzia­dowie bez nadziei walczyli o wolność, ojco­wie ją zdobyli i Polskę ze zgliszcz odbudo­wali. Obecnej młodej generacji danem będzie zachować Ją i doskonalić. I spełnią to za­danie, jeżeli zawsze pamiętać będą, że „do­bro Rzeczypospolitej jest najwyższym pra­wem".

O serwisie

“ Serwis poĹ›wiÄ™cony zagadnieniom oraz nowinkom na temat rolnictwa w okresie przedwojennym. Mam gĹ‚Ä™bokÄ… nadzieje, ĹĽe zawarte tutaj rady, znajdÄ… zastosowanie w rolnictwie teraĹşniejszym.”