Wszystko dla Ojczyzny!

Każdy naród dąży do wielkości. Każdy naród pragnie, aby uznawano jego zna­czenie w świecie, aby się z nim liczono, sza­nowano jego godność, jego honor, jego za­sługi dla ogólnego kulturalnego dorobku ludz­kości. Żądania te i dążenia są słuszne i natu­ralne — świadczą one o sile żywotnej na­rodu, o jego moralnej wartości, o tężyźnie duchowej. Naród bowiem, który by zgasił w sobie umiłowanie wielkości skazał by sam siebie na zagładę. Lecz poszczególne narody nie w jednako­wy sposób pojmują słowo „wielkość", przyz­nając nieraz miano wielkich tym, których serca były pełne nienawiści, a ręce zbrukane krwią, przelewaną nie w imię sprawiedli­wości, lecz w imię chciwości, pychy, zemsty. Jakże rozumiano wielkość, bohaterstwo w Polsce? — ,,W Polsce, ażeby być wielkim, trzeba mieć przede wszystkim wielki charak­ter, wielkie serce, wspaniałość duszy. Nam nieznana wielkość zbrodnicza, u nas nie do­chodzi się do szczytu historycznego uznania ze splamionym sumieniem. Przez całych ty­siąc lat pochodu dziejowego nie przyznaliśmy ani razu piętna wielkości nikomu, kto nie celował cnotą, czystością intencyj, ofiarnością i poświęceniem. Słowem: tylko szlachetni mogą w Polsce być wielkimi" — mówi F. Ko­nieczny w swej książce o Tadeuszu Koś­ciuszce. Mewa tu o wielkości, której szczytem jest bohaterstwo. Można bowiem mówić o wielkości i w innym znaczeniu — w zna­czeniu talentu i sławy. Wielki wódz, mówca pisarz czy artysta jest człowiekiem o wybit­nych, nieraz genialnych zdolnościach, zasłu­żonym i znanym, lecz przez to nie jest jeszcze bohaterem. Tymczasem bohaterem staje się tak często prosty żołnierz, przelewający swą krew za ojczyznę. Jest nim również pełen poświęcenia lekarz czy pielęgniarka, ratu­jący rannych i chorych z narażeniem własne­go życia. Bohaterami byli i są po dziś dzień chrześcijanie, cierpiący i umierający za wia­rę. Bohaterem jest każdy człowiek, który żyje dla innych, dla prawdy, dla idei, którą uko­chał, żyje z zupełnym zapomnieniem o sobie, w razie potrzeby oddaje swą krew w ofierze. Bohaterstwem jest więc nie tylko śmierć na polu walki, nie tylko świetne czyny zwycięs­kich wodzów. Nie. Jakże często bywa ono cierpieniem nadludzkim lecz cichym i śmier­cią w zapomnieniu. Jak często bywa odda­niem samego siebie dla ojczyzny, dla roda­ków, dla ludzkości, lecz bez rozgłosu, a nawet bez uznania. Jak często bywa niezłomnym trwaniem na posterunku swych przekonań, nie sprzeniewierzaniem się prawdzie i spra­wiedliwości mimo prześladowań ze strony silniejszego przeciwnika. Dowody takiego cichego, niezłomnego bohaterstwa złożyło tysiące naszych rodaków w okresie niewoli. Bohaterem narodowym będzie więc ten, kto życiem i czynami stwierdził swą miłość dla ojczyzny, pozostawiając przykład wiel­koduszności, odwagi, poświęcenia, aż do zu­pełnego zapomnienia o sobie. Tam bowiem, gdzie człowiek szuka własnej korzyści, wła­snej chwały i wyniesienia, tam nie może być mowy o bohaterstwie. Bohater narodowy jest prawdziwym pa­triotą w najpełniejszym tego słowa znacze­niu. Jest człowiekiem obdarzonym nieznisz­czalną Bożą iskrą zapału, nieustraszonej odwagi, nigdy nie gasnącą iskrą miłości dla swego narodu i ojczyzny, która w chwilach niebezpieczeństwa rozpłomienia się i prowa­dzi go na szczyty poświęcenia, czyniąc zeń prawdziwego siłacza duchowego. Możemy w tym miejscu powtórzyć za Marią Konopnicką: „Kto dla braci pracuje, ma moc za miliony, Rośnie w siłę, jak olbrzym o ziemię rzucony, Czas mu cegłę podaje, utrwala budowę I kładzie na jej szczycie swe piętno wiekowe". Czas jest najlepszym sprawdzianem war­tości ludzkiego życia i czynów, w nim bowiem prawdziwa wielkość rośnie, fałszywa maleje. Prawdziwa wielkość, prawdziwe bohaterstwo przezwyciężają czas, a nawet przeciwnie — na razie nierozumiane i niedoceniane, odży­wają prędzej czy później siłą swej wartości w sercach i umysłach rodaków. Bohaterem narodowym nie można nikogo naznaczyć, mianować. Bohaterem narodo­wym można się stać jedynie mocą własnej zasługi i siły duchowej. Za cóż więc mamy czcić naszych narodo­wych bohaterów? Czy tylko za odniesione nad wrogiem zwycięstwa? Za triumf ich oręża? Za przyczynianie się do podniesienia potęgi państwa? Nie, nie tylko za to, gdyż wówczas z długiego korowodu naszych naro­dowych bohaterów musiałoby ubyć wielu, wielu łych, którzy ratując honor i byt ojczy­zny, zrywając się do walki z przemożnym liczebnie wrogiem, padli bez pociechy zwy­cięstwa lub amierali na wygnaniu. Ugięło się ich ciało, lecz nie duch. Duch nie poddał się przemocy fizycznej — pozostał niezłomnym, czystym i płomiennym do ostatniego tchnie­nia. Mamy więc czcić naszych bohaterów za tę olbrzymią siłę moralną, która stała się na­szym wspólnym dobrem narodowym. Za to, że byli upostaciowaniem tego, co w narodzie naszym jest najlepsze, że byli wyrazicielami naszych najszczytniejszych dążeń i tęsknot — za wolnością i sprawiedliwością. Jesteśmy w tym szczęśliwym położeniu, że naszych bohaterów możemy uważać za „sumienie narodu", za godnych zaufania prze­wodników na drodze duchowego doskonale­nia się narodu, nie splamionych żadnym czy­nem poniżającym godność człowieka. Stani­sław Żółkiewski, sławny hetman, poległ w 1620 r. pod Cecora w bitwie z Turkami, — ten niezwyciężony wódz i prawy Polak, któ­ry wszystkie swe siły sterał w służbie dla ojczyzny, w testamencie swym zostawia prośbę: „...jeśli bym w potrzebie umarł, mias­to aksamitu czarnego, który znaczy żałobę, niech trumna przykryta będzie szkarłatem, na znak wylania krwi dla Ojczyzny. A to nie dla chluby żadnej lecz dla pamiątki i dla pobudki drugich do cnoty i nie szanowania się dla Ojczyzny". Romuald Traugutt — dyktator Powstania Styczniowego 1863 r. na parę dni przed śmiercią pisze te proste słowa, tak go dobrze charakteryzujące: „Życie cenię jako pole pracy, nie rozkoszy; jeśli Bóg mnie wcześniej od tej pracy odwoła, uznam w tym miłosier­dzie Jego... Zazdrośćcie mi szczęścia — dla mnie już nie ma kary." Rafał Krajewski — jeden z pięciu, straconych (razem z Traugut­tem) na stokach cytadeli warszawskiej w sierpniu 1864 roku, przesyła przed śmier­cią „miłość i pożegnanie całemu światu". Życie i postać Marszałka Piłsudskiego wszyscy znamy. O Nim to powiedział Wacław Lipiński, że „Czynami swymi budził u wszy­stkich po wszystkie krańce Polski iskry tęsk­not do wielkości". Wszyscy oni mogli by powtórzyć za Koś­ciuszką, że uważają swe życie i czyny za „na­rzędzie do skutecznej obrony ojczyzny". Wszyscy. A więc nie tylko ci znani i czczeni — wodzowie, naczelnicy, kierownicy ruchów powstańczych, przodownicy na drogach wal­ki z zaborcami, gnębiącymi naród. Nie tylko oni, lecz również ten bezimienny, niezliczo­ny korowód bohaterów, którym na imię „le­gion". „Psychologia *) bohaterska to psychologia każdego dziecka polskiego, prostaczka pol­skiego, każdego prostodusznego Polaka"... pi­sał na kilkanaście lat przed wojną wycho­wawca narodu, jakim był Stanisław Szczepa-nowski. I tak było w istocie. Nie przetrwali­byśmy z taką godnością przeszło wiekowej niewoli, nie bylibyśmy zdolni do utrzymania ducha w narodzie, gdyby nie bohaterstwo już nie wybitnych jednostek, lecz setek i tysię­cy bezimiennych bojowników i bojowniczek o niepodległość, prześladowanych, męczo­nych moralnie i fizycznie za to, że byli Pola­kami, że trwali przy swej wierze, że nie po­zwolili poniewierać godności własnej i naro­du. Można śmiało powiedzieć, że wówczas każda polska rodzina była twierdzą polskie­go ducha. A iluż bezimiennych żołnierzy-bohaterów padło na wszystkich frontach w czasie Wielkiej Wojny? Uczcił naród ich pamięć „Grobem nieznanego żołnierza", wy­stawionym w Stolicy. Przy Grobie płonie dniem i nocą znicz (ogień), a na kamiennej płycie widnieje napis: „Tu leży żołnierz po­legły za Ojczyznę 1914—1918". — Dlatego to, gdy podczas rocznic i ob­chodów narodowych wspominamy ze czcią zasługi znanych i powszechnie czczonych bo­haterów, nie zapominajmy i o tych niezliczo­nych bezimiennych bohaterach i męczenni­kach sprawy narodowej. Ich cierpienia, zma­gania się z wrogiem, ich męka i śmierć, sta­ły się tym ziarnem, z którego wyrósł nasz wymodlony i wywalczony kwiat — Niepodle­głość.

O serwisie

“ Serwis poĹ›wiÄ™cony zagadnieniom oraz nowinkom na temat rolnictwa w okresie przedwojennym. Mam gĹ‚Ä™bokÄ… nadzieje, ĹĽe zawarte tutaj rady, znajdÄ… zastosowanie w rolnictwie teraĹşniejszym.”