WieĹ› tworzÄ…ca

Wiem, iż wielu Czytelników powie, że kradnę tytuł książki Wojciecha Sku­zy, którą wydała Spółdzielnia Wydawnicza „Pomoc Oświatowa". Treść tej książki, jak i sam tytuł, jest tak ciekawa, iż zdaje mi się, że aultor i wydawca „Wsi tworzącej" powin­ni się zgodzić na to, by redakcja „P.R." wprowadziła w naszym piśmie dział pt. Wieś Tworząca. W dziale tym nale­żało by podawać już dokonane fakty sa­modzielnej pracy wiejskiej, aby inni mogli brać z tych poczynań przykład. W dalszym ciągu chcę podać ogromnie ciekawy dorobek Spółdzielni Zdrowia w Racz­kach, w powiecie augustowskim. W dobrze postawionej pracy PR spół­dzielczość jest najważniejszą formą pracy samokształceniowej. W naszych stosunkach wiejskich tylko dobra samopomoc drobnych rolników może stan rolnictwa podnieść pod każdym względem na wyższy poziom. Do prac spółdzielczych trzeba się przygo­towywać i to gruntownie. Jednym z zasadni­czych momentów tych prac jest wiara w siłę zorganizowanych chłopów. Wypływa ona z poznawania samodzielnego dorobku wsi, i to jest właśnie powodem dlaczego chcę Czy­telnikom ,,Przysposobienia Rolniczego" opo­wiedzieć o trzeciej Spółdzielni Zdrowia — w Raczkach. Siedzibą tej Spółdzielni Zdrowia jest ma­ła osada, licząca do 1.500 osób, położona w dość biednej okolicy, blisko granicy prus­kiej. W Raczkach istnieje Spółdzielnia Mle­czarska, która dziś przerabia przeszło 12 ty­sięcy litrów mleka dziennie, jest tam rów­nież Spółdzielnia Spożywców, skupująca od rolników wagonami zboże; jest piekarnia spółdzielcza i wreszcie robione są zabiegi około kupna spółdzielczego młyna. Jak z te­go widzimy, różne gałęzie gospodarki są tu objęte przez spółdzielczość, a i ludność jest już zaprawiona w karności organizacyjnej. Spółdzielnia Mleczarska np. liczy 1.670 członków, gdy Spółdzielnia Spożywców do 500 członków. W środowisku Spółdzielni Mleczarskiej głównie jej kierownik p. Czajkowski i prezes ks. W. Balukiewicz patrzyli z rozpaczą na to, że dobrze rozwijająca się Spółdzielnia Mle­czarska w ich biednej okolicy powoduje to, że ludzie odsprzedając mleko wyzbywają się tłuszczu, no i chociaż mieli dzięki Spółdziel­ni więcej gotówki, zaczęli jednak zapadać na zdrowiu; odnosiło się to zwłaszcza do dzieci. Troszcząc się o te sprawy przyszli do przekonania, że trzeba członkom stworzyć takie warunki, w których by można było prze­ciwdziałać rozszerzającym się chorobom. Po­stanowiono więc zorganizować spółdzielnię zdrowia. Zebrano odpowiednie wiadomości w Spółdzielni Zdrowia w Markowej, oraz w referacie Spółdzielni Zdrowia przy Związku Spółdzielni Rolniczych i Zarobkowo Gospo­darczych w Warszawie i następnie wszczęto działalność uświadamiającą po okolicznych wioskach. Przygotowania trwały cały rok. Gdy już społczeństwo było przekonane o tym, że o zdrowie należy dbać wtedy, gdy się jest zdrowym, wówczas na Walnym Zgromadzeniu Spółdzielni Mleczarskiej uchwalono wniosek, aby wszyscy członkowie — dostawcy mleka zostali członkami Spółdzielni Zdrowia i za­deklarowali po 40 gr składki miesięcznej, oraz po 5 zł udziału i wpisowego po 50 gr. Uchwała przeszła jednomyślnie. W tym też dniu zorganizowano Spółdzielnię Zdrowia. Spółdzielnia Zdrowia w Raczkach liczy dziś 1100 członków, z czego 1000 jest członkami Spółdzielni Mleczarskiej. Spółdzielnię uruchomiono w dniu 15 maja 1938 r. Do dnia 1 października Spółdzielnia przez swego lekarza udzieliła przeszło 700 porad, nie licząc porad dla członków Kas Chorych, dzieci do lat 3-ch i matek w poważ­nym stanie. Matkom i dzieciom porady są udzielane bezpłatnie. Spółdzielnia działa w promieniu 17 kilo­metrów. Za porady w lokalu Spółdzielni lekarz pobiera od członków zł 1,50 za pierwszą wi­zytę, za następne po 50 gr; dla nie członków pierwsza porada wynosi zł 1,50, następne zł 1.—. Za wyjazd lekarza do chorego członka Spółdzielni bez względu na odległość pobie­rana jest opłata zł 4,—, od nie członków we­dług uznania lekarza. Spółdzielnia posiada wynajęty lokal, w którym jest poczekalnia, gabinet lekarski 1 pokój dla przyszłej pielęgniarki. Wynagrodzenie lekarza — stanowi tu ważną, a niegdyś jeszcze drażliwą sprawę. Gdy po raz pierwszy poruszałem tę sprawę to lekarze jako najgłówniejszy argument wy­suwali, że ci z nich, którzy pójdą do spół­dzielni będą bardzo źle wynagradzani. Jak to wygląda w rzeczywistości? Prawdą jest, że nie każda spółdzielnia może zapłacić tyle ile by chciała, ale wiadomym jest, że każ­da spółdzielnia zdrowia chce płacić jak naj­więcej, aby tylko mieć lekarza dobrego, od­danego całą duszą swojemu środowisku. Stała pensja miesięczna lekarza w Racz­kach wynosi zł 450. Prócz tego otf mieszkanie 3-pokojowe z 'kuchnią, ś elektryczne i opał. Lekarz pobiera też całko- witą opłatę od tych chorych do których wyjeżdża i 50% od chorych mieszkających wosadzie Raczki, których odwiedza w domu. Zdaje mi się, że to znowu nie taka ,,psia" za- płata, jeśli się weźmie pod uwagę, że narzędzia i wszystkie urządzenia zakupione są zapieniądze Spółdzielni. Członkowie zarządu Spółdzielni stale troszczą się o to, żebv le- karz czuł się jak najlepiej. Mówią oni: „Chce- my pokazać niedowiarkom, że dla dobrego fachowca przebywanie w środowisku wiejskim to nie tylko spełnienie obowiązku obywatelskiego, ale i dobry interes. , Lekarzem w Raczkach jest pochodzący spod Grajewa dr Antoni Górski. Do chwili powstania Spółdzielni Zdrowia był tam le­karz żydek, który pobierał za wizytę od 3 zł do 5 zł; z chwilą powstania Spółdzielni Wy­jechał. Już dziś Spółdzielnia w Raczkach odkła­da fundusze na budowę własnego domu, w którym będzie się mieścić apteka, parę łóżek dla chorych, ambulatorium i inne urządzenia potrzebne dla ratowania zdrowia ludzkiego.

O serwisie

“ Serwis poĹ›wiÄ™cony zagadnieniom oraz nowinkom na temat rolnictwa w okresie przedwojennym. Mam gĹ‚Ä™bokÄ… nadzieje, ĹĽe zawarte tutaj rady, znajdÄ… zastosowanie w rolnictwie teraĹşniejszym.”