W brew prawdzie

Jest takie przysłowie: „Mądry Polak po szkodzie" — że często może ono być wła­ściwie użyte, tego nie trzeba dowodzić, w pra­cy PR jednak nie może mieć ono zastosowa­nia, a właściwie źle powiedziałem, — powin­no mieć szerokie zastosowanie, bo Peerowiec(absolwent Przysposobienia Rolniczego) uczy się na błędach przez siebie popełnionych i przez innych. 0 tym, jak się u nas przedstawia sprawa sadownictwa, pisane już było w naszym piś­mie nie raz jeden, nie będę się przeto nad tym rozwodził, chcę jedynie zwrócić uwagę na konieczność dostosowania się do wyżej przytoczonego przysłowia i zwrócenie uwagi na straty, jakie z naszego niedbalstwa wynikają. Walka ze szkodnikami drzew owoco­wych prowadzona jest u nas zaledwie przez nielicznych właścicieli sadów, przeważnie drzewa pozostawione są swemu losowi. Na jesieni, przy zbiorze owoców najlepiej daje się ocenić, jak wielkie straty wyrządza­ją różne szkodniki. Plon często w 50% jest zniszczony. W roku bieżącym przede wszyst­kim rzuca się w oczy „plamistość" owoców i „robaczywość"' Te dwie plagi rokrocznie występują w mniejszym lub większym stopniu w sadach nie ochranianych i nie pielęgnowanych. Wieś nie docenia znaczenia tych powszechnych chorób owoców, a miasto z konieczności za­dawala się owocem gorszego gatunku, ale za to tańszym. Przyczyny powodujące powstawanie robaczywości i plamistości są różne. Robaczy­wość owoców powoduje owad „owocówka jabłkówka". Jest to mały motylek latający w czerwcu, lipcu, a nawet w sierpniu. W tych miesiącach składa on jaja na owocach i li­ściach. Z jaj wychodzą gąsienice, które, jak już wszystkim dobrze wiadomo, uszkadzają owoce. Gąsienice na pniach drzew przepo­czwarzają się, a z poczwarek wychodzą nowe motylki, które ponownie składają jaja jesz­cze tegoż roku. W okresie zimowym zazwy­czaj gąsienice zimują na pniach drzew, kryjąc się w sporządzonych przez siebie oprzędach ukrytych w zagłębieniach i szparkach pnia. Na wiosnę przepoczwarcząją się i w końcu maja, na początku czerwca, już mamy nowe motyle, składające swe jaja na zawiązkach owoców. Taki jest rozwój szkodnika, którego teraz na jesieni spotykamy w sadach w postaci gą- Strawiński sienie znajdujących się w owocach lub na pniach drzew. Drugim pasożytem, powodującym innego rodzaju uszkodzenia, mianowicie plamistość owoców (jabłek), jest grzyb „struposz". Wy­wołuje on plamy nie tylko na owocach, ale i na liściach. Na górnej powierzchni liścia po­jawiają się ciemnego, prawie czarnego kolo­ru plamy, o promienistych brzegach z zielonkawo-oliwkowym odcieniem. Na owocach po­wstają mniejsze okrągławe plamy o barwie szaro-brunatnej, nieraz zlewające się. Nie­kiedy w tych miejscach skórka pęka, a owoc zniekształca się. Zdarza się również, że cier­pią od „struposza" młode pędy i gałązki. Z pękających plamek na owocach wysy­pują się miliardy zarodników, które unoszone przez wiatr i owady przedostają się na zdro­we owoce i tą drogą choroba szerzy się w sa­dzie w okresie po o kwitnieniu drzew i przez cały okres dojrzewania. A znów w okresie wiosennym zarodniki, pojawiające się na sta­rych liściach, pozostałych z jesieni, przenoszą się na pąki kwiatowe, jeszcze przed kwitnie­niem drzew. Dlatego to zachodzi potrzeba kil­kakrotnych opryskiwań cieczami grzybobój­czymi, jak np. cieczą bordoską (1%-wą), któ­rą trzeba opryskiwać zarówno przed kwitnie­niem, jak i po o kwitnieniu drzew (jabłoni). Tak więc odbywa się rozwój drugiego po­spolitego pasożyta drzew owocowych, powo­dującego plamistość owoców. W jakim stopniu są te plagi naszych sa­dów groźne, jakie straty powodują, na oko nawet każdy może osądzić. Są one olbrzy­mie, chociaż nie znamy ściśle ich cyfry. Spró­bujmy jednak obliczyć je, przyjmując z góry, że nasze obliczenie tylko w przybliżeniu da nam obraz strat, a to choćby tylko z tego względu, że weźmiemy za podstawę tylko je­den sad, a więc znajdujący się w pewnych warunkach, przy odmiennych zaś warunkach obliczenia okazać się mogą całkiem inne. Otóż przypuśćmy, że mamy sad o 100 drzewach (jabłoniach) i wszystkie w roku bieżącym owocowały. Są one w wieku 15 lat, a więc w pełni rozwoju. Odmiany są różne, ale na razie mniej to nas obchodzi, ponieważ będziemy mieli na uwadze tylko jednego szkodnika, mianowicie „owocówkę jabłkówkę", i powstającą z jego powodu robaczy­wość. W naszym sadzie nie były stosowa­ne zabiegi mające na celu usunięcie roba­czywości, czyli nie zakładano opasek chwytnych w roku zeszłym, a nawet i w bieżącym. Na wiosnę sad był opryskany karbolineum sadowniczym DKM 5 %. Miało to na celu wy­tępienie mszyc, które w latach poprzednich w silnym stopniu występowały na jabłoniach. Drzewa ponadto były opryskane cieczą bordoską 1 % tylko raz przed kwitnieniem jabło­ni. Miało to swoją dobrą stronę, bo' w tym ro­ku plamistość wystąpiła w stopniu mniejszym niż w latach poprzednich. Pomogło w tym wypadku opryskiwanie, a może w tym roku nie było warunków dla rozwoju grzybków. Robaczywość natomiast wystąpiła w silnym nasileniu. Drzewa są obficie obsypane owoca­mi, lecz dużo owoców opada i bardzo dużo jest robaczywych — na niektórych jabłoniach do 90%, a nawet do 99%, przeciętnie zaś ma­my w sadzie uszkodzonych przez owocówkę 75% owoców. Jeżeli przyjmiemy, że robaczywe owoce zostaną sprzedane na miejscu po cenie 10 gro­szy za 1 kg, a za zdrowe można osiągnąć śred­nio cenę 35 groszy, to przy 50 kg (średnio) jabłek możliwych do sprzedania z jednego drzewa, otrzymamy z naszego sadu 3.750 kg robaczywych jabłek po cenie 10 gr, czyli 375.— zł, oraz zdrowych, nie robaczywych 1.250 kg po cenie (średnio) 35 gr, czyli 437 zł 50 gr. W sumie więc będziemy mieli z sadu około 812 zł 50 groszy. Widzimy więc, że mniejsza ilość owoców zdrowych dała nam więcej dochodu, niż większa ilość robaczywych. Gdybyśmy teraz przyjęli, że sad nasz dał lepszy plon, a więc że zdrowych owoców było 90 %, a robaczy­wych tylko 10%, co oczywiście może zdarzyć się tylko wówczas, gdy będą rokrocznie za­kładane opaski chwytne, to okaże się, że otrzy­mamy z sadu (o 100 drzewach) około 4.500 kg owoców zdrowych i około 500 kg robaczy­wych, czyli zagarniemy gotówki z naszego sa­du około 1.575 zł za owoce zdrowe i tylko 50 zł za robaczywki. Razem dochód będzie się równał około 1.625 złotych. W stosunku do poprzednich obliczeń wypadnie o 812 zł 50 gr więcej, czyli o 50%, a więc o połowę. A zatem w sadzie, w którym nie stosowano walki z robaczywością, gospodarz poniósł stratę w sumie 812 zł 50 gr. Nasze obliczenia nie są stuprocentowo ścisłe, lecz bądź co bądź dają pewien obraz, jakie straty mogą spowodować gąsienice owo­cówki jabłkówki na tak niewielkim odcinku, jakim jest sad o 100 drzewach. Gdybyśmy tak zechcieli obliczyć straty we wszystkich sadach w Polsce, to okazałoby się, że straty

O serwisie

“ Serwis poĹ›wiÄ™cony zagadnieniom oraz nowinkom na temat rolnictwa w okresie przedwojennym. Mam gĹ‚Ä™bokÄ… nadzieje, ĹĽe zawarte tutaj rady, znajdÄ… zastosowanie w rolnictwie teraĹşniejszym.”