�ubin pastewny

�ubin pastewny, nazywany w życiu co­dziennym „słodkim", należy niewątpli­wie do najmłodszych roślin uprawnych. Upra­wę łubinów pastewnych rozpoczęto u nas zaledwie parę lat temu. Obecnie nie ma chy­ba takiego zakątka naszego kraju, gdzie by o tej cennej roślinie nic nie wiedziano. Prak­tyka wykazuje jednak, że często rolnicy nie znają dobrze tej rośliny i nie wiele wiedzą o je wartości użytkowej. Dlatego też posta­ramy się w krótkich słowach wyjaśnić: skąd ta roślina pochodzi, czym się odróżnia od łubinów zwykłych, jakich warunków wy­maga przy uprawie, oraz jakie przedstawia wartości jako roślina pastewna. U nas obecnie najbardziej znane są łubi­ny pastewne pochodzenia niemieckiego, oraz prawdopodobnie rosyjskiego. Z niemiec­kich najbardziej rozpowszechnił się: a) Słodki łubin — Siisslupine — żółty i niebieski, którego nazwę zastrzegła sobie prawnie niemiecka firma ,,Lu-pinus" w Chojnicach. Firma ta hoduje go masowo w maj. Zamarte na Po­morzu. fb) Ożarowski łubin pastewny niegorzki (żółty), hodowany w maj. Ożarów ko­ło Wielunia w woj. łódzkim przez p. K. Meske'go. Do drugiej grupy należy tzw. Wileński łu­bin niegorzki, hodowany jeszcze niedawno w maj. Koszarowszczyzna na Wileńszczyźnie. �ubin ten jest stosunkowo mało znany w za­chodnich dzielnicach Polski. Innych łubinów pastewnych obecnie u nas na rynku nie spo­tykamy, o czym należy dobrze pamiętać. W Państwowym Instytucie Naukowym Go­spodarstwa Wiejskiego w Puławach, oraz w maj. Bielany w pow. grójeckim woj. war­szawskiego prowadzone są prace nad wyho­dowaniem łubinów pastewnych polskich. Opisane wyżej łubiny pastewne odróż­niają się od zwykłych tym, że zawierają b. małe ilości goryczki (tzw. alkaloidów), dzię­ki czemu mogą być bezpośrednio spasane przez inwentarz bez obawy zatrucia. Poza tym nie posiadają cne żadnych innych szcze­gólnych właściwości, które by pozwoliły nam na oko odróżniać je od zwykłych łubinów żółtych lub niebieskich. Tylko dobry obser­wator spostrzeże pewne b. nieznaczne różni­ce np. w umaszczeniu ziarna, sposobie osa­dzania strąków itp. �ubiny pastewne poza tym łatwiej podlegają chorobom i szkodnikom zwierzęcym, a szczególnie b. chętnie są zja­dane przez zające, na co należy zwrócić szczególną uwagę. Na polu możemy je odróż­nić przez próbę smakową. Praktycznie robi się to w sposób następujący: Jeżeli domyśla­my się lub wiemy, że mamy do czynienia z łubinem pastewnym, to rozgryzamy naj­pierw ziarno lub liść domniemanego łubinu pastewnego. Następnie robimy to samo z łubinem zwykłym. �ubin pastewny nie będzie posiadał charakterystycznej gory­czy. Trzeba pamiętać zawsze o tym, że naj­pierw należy rozgryzać łubin pastewny, a dopiero później łubin zwykły; nigdy od­wrotnie. Próba ta jednak często zawodzi. Istnieją już obecnie sposoby chemicznego ba­dania, które pozwalają w szybki sposób określić czy mamy do czynienia z łubinem pastewnym, czy też zwykłym. �ubiny pastewne przy uprawie nie wy­magają specjalnie odmiennych warunków, zarówno glebowych jak i klimatycznych w porównaniu ze zwykłymi. Istnieje jednak niebezpieczeństwo zagoryczenia łubinu pa­stewnego wskutek np. pomieszania ziarna. W takim wypadku łubin pastewny staje się gorzki, do skarmiania się więc nie nadaje. Chcąc uniknąć zagoryczania, trzeba ko­niecznie zachować pewne środki ostrożności przy uprawie łubinów pastewnych. Bez­względnie unikać pomieszania ziarna łubinu pastewnego z łubinami zwykłymi w czasie siewu, sprzętu, młocki, przechowywania. Nie wolno poza tym siać łubinów pastewnych na polach, gdzie w ostatnich 4 — 5 latach upra­wiany był zwykły łubin. Również trzeba się starać, aby pole z łubinem pastewnym znaj­dowało się możliwie jak najdalej od łubinu zwykłego. Zachowanie wymienionych środków ostroż­ności da nam pewność, że posiany przez nas łubin pastewny nie ulegnie szybkiemu zago-ryczeniu. Przede wszystkim jednak, kupując ziarno łubinu pastewnego do siewu, musimy żądać zapewnienia co do jego pochodzenia oraz zawartości goryczki (alkaloidów). Takie zapewnienie wydają tylko odnośne izby rol­nicze. Ziarno nabyte bez zapewnienia, czyli gwarancji, może nas drogo kosztować. Za­miast bowiem łubinu pastewnego mogą nam dać łubin zwykły, a wówczas biada naszym krowom i koniom, które tym łubinem będzie­my skarmiać. Jeśli idzie o czas wysiewu, to jak nasze skromne doświadczenia .wykazują, można łu­biny pastewne wysiewać bez obawy między 15 kwietnia a 15 czerwca, zależnie od pogody i warunków miejscowych. Przy uprawie na ziarno pożądany będzie wysiew w ilości 100 — 140 kg na hektar w rzędy co 15 — 20 cm. Konieczny jest zawsze wysiew rzę­dowy, bowiem będzie tu konieczna upra­wa międzyrzędzi w czasie wegetacji. Upra­wa ta ograniczyć się powinna co najmniej do 3-krotnego motyczenia: raz po wzejściu i dwa razy do czasu, kiedy rośliny zasłonią nam międzyrzędzia. Wskazane będzie nawożenie potasowo-fosforowe; obornika należy bezwzględnie uni­kać. Przy uprawie na zieloną masę zwiększa­my gęstość wysiewu, dając do 180 kg na ha, siejąc w rzędy co 10 cm. Poza tym czas wy­siewu można przedłużyć do lipca bez ujem­nego wpływu na wydajność; siać go w pew­nych odstępach czasu, aby zapewnić sobie zieloną paszę do jesieni. Ma to doniosłe zna­czenie praktyczne, bowiem łubiny pa­stewne można wysiewać jako p o p 1 o n. �ubiny pastewne dlatego są tak cenione, że dostarczają nam w gospodarstwach ma­jących lekkie gleby b. cennego białka. Ziar­no tego łubinu zawiera około 37 % białka strawnego, podczas gdy inne strączkowe za­wierają go zaledwie do 25%. Zielona masa łubinów pastewnych zawiera białka do 20%, a więc mniej więcej tyle co koniczyny. Nic też dziwnego, że Niemcy nazwali ten łubin „koniczyną ziem lekkich". Ziarno łubinu pastewnego należy spasać w postaci śruty najlepiej w mieszance z in­nymi paszami treściwymi, dając go w ilości trzeciej części całej porcji paszy przezna­czonej dla zwierzęcia. Dzięki temu, że łubi­ny dojrzewają powoli, ckres spasania ich na zielono trwa dość długo. Ciągnie się on od ckwitania do momentu osadzania ziarna. �u­bin pastewny można również kisić, najlepiej z końskim zębem lub liśćmi buraczanymi. O ile mamy go kisić oddzielnie, to trzeba ko­niecznie albo dodawać otrąb żytnich, albo poszczególne warstwy polewać melasą, da­jąc ją w ilości 1 %, całej kiszonej masy. Zdaje się, że z uprawy tych łubinów na siano będziemy musieli zrezygnować, ze względu na b. trudne suszenie. Podane przez nas uwagi niestety zaczerp­nięte są z praktyki i doświadczeń niemiec­kich. W sprawie żywienia łubinami pastew­nymi dotychczas u nas niewiele zrobiono, a szkoda, bo gra naprawdę warta świeczki. Może wy, młodzi, coś w tym kierunku zro­bicie.

O serwisie

“ Serwis poĹ›wiÄ™cony zagadnieniom oraz nowinkom na temat rolnictwa w okresie przedwojennym. Mam gĹ‚Ä™bokÄ… nadzieje, ĹĽe zawarte tutaj rady, znajdÄ… zastosowanie w rolnictwie teraĹşniejszym.”