O zielonkach i ich uĹĽytkowaniu

Zielonek, czyli pasz zielonych, w gospo­darstwie nigdy nie ma za wiele. Mając chwilowo nadmiar zielonek, można je wy­suszyć na siano, albo zakisić, brak tej pa­szy natomiast lub też niedostateczna jej ilość, zawsze pociąga ujemne skutki. Dla­tego też każdy rolnik powinien wedle moż­ności uprawiać tyle zielonek, ażeby w po­szczególnych okresach żywienia letniego mieć paszy pod dostatkiem. Wiosną oraz w pierwszej połowie lata 0 paszę dla bydła zazwyczaj bywa łatwiej. Mając na przykład niezłe pastwisko, albo poletko białej koniczyny z trawami i do te­go mieszankę strączkową czy inną zieleni­nę, można bydło dobrze przeżywić. Pod ko­niec lata natomiast oraz wczesną jesienią z paszą dla bydła bywa trudniej. Zabiegliwy, przezorny rolnik brakowi paszy także 1 w tej porze potrafi zaradzić. Na zieloną paszę, potrzebną pod koniec lata oraz w jesieni, można zasiewać różne ziemiopłody w drugiej połowie" maja i w czerwcu, a nawet — jeszcze w lipcu, po wcześnie skoszonym życie czy innym przed-plonie. Mając nie obsianą-część pola, teraz w po­czątku czerwca można sadzić kapustę pa­stewną, albo siać koński ząb, czy też wykę z peluszką. Wymienione ziemiopłody można również zasiewać po sprzątniętej na zieloną paszę wyce ozimej oraz po wykoszonym na zielonkę życie. Później, po wczesnej mieszan­ce strączkowej, sprzątanej w końcu czerwca i początkach lipca, w niejednym wypadku można siać powtórnie mieszankę strączko­wą, albo słonecznik na zielonkę, dający na roli dobrze użyźnionej obfity zbiór paszy. Także po wczesnych ziemniakach, kopa­nych w lipcu, o ile pole nie jest przeznaczo­ne pod zasiew oziminy, można zasiewać te rośliny na zieloną paszę. Z siewem ziemiopłodów pastewnych po sprzęcie wyki ozimej, mieszanki strączko­wej czy innego przedplonu trzeba pośpieszać. Należy więc rolę przeorać i siew wykonać niezwłocznie, najlepiej rzędowo, gdyż w po­rze letniej tylko takie siewy dają dobre i pewne wschody. Słonecznik można siać w rządki ręcznie, .wysiewając nasienie w płytkie bruzdki zrobione drewnianym znacz­nikiem. Koński ząb można sadzić w rzędy pod motyczkę, zagłębiając nasiona co naj­mniej na 5 cm. Jeżeli rola nie jest dość zasobna w skład­niki pokarmowe, pod koński ząb, pcd kapu­stę pastewną i słonecznik trzeba stosować odpowiednie nawożenie. Można nawozić rolę w omawianym wy­padku drobnym, dobrze przegniłym oborni­kiem lub kompostem, albo podlewać później zasiewy rozcieńczoną gnojówką. Bardzo wdzięczne również są wspomniane ziemio­płody za zasilenie ich nawozem sztucznym azotowym. Przed siewem można stosować azotniak, albo w początkach wzrostu dawać posypowo saletrzak lub saletrę wapniową. Dawka nawozu azotowego, w zależności od siły nawozowej roli, licząc na 1 ar (100 me­trów kwadratowych), powinna wynosić 1 do 2 kilogramów. Pasze zielone mają większą wartość pa­stewną aniżeli pasze suche. Dlatego to wios­ną na pastwisku bydło szybko się odpasa i krowy dają dużo mleka. Tę dużą wartość odżywczą paszy zielonej tłumaczymy sobie szeregiem przyczyn. Jak wiadomo, młode zielone rośliny są miękkie i dlatego zwierzęta łatwo i dobrze je trawią. Wiadomo również, że pasze zie­lone zawierają dużo wody roślinnej, zazwy­czaj ponad 80% w stosunku całej masy, któ­ra w odżywianiu zwierząt ma swoje znacze­nie. W zielonej paszy znajdują się w obfito­ści witaminy (życiany) oraz rozmaite inne składniki, odgrywające dużą rolę w odży-wianu zwierząt. Najważniejsze zaś, że mło­de rośliny zawierają stosunkowo dużo biał­ka, będącego najcenniejszym i niezmiernie ważnym składnikiem odżywczym, przy czvm białko znajdujące się w młodych roślinach jest łatwo strawne i dlatego zwierzęta do­brze je wyzyskują. Ale zielonka zielonce pod względem pa­stewnym jest nierówna. Zależy to głównie od właściwości gatunkowej roślin oraz ich okresu rozwojowego. Spośród rozmaitych roślin pastewnych w stanie zielonym, największą wartość od­żywczą ma lucerna, głównie ze względu na dużą zawartość białka. Z kolei dużą wartoś­cią odżywczą odznaczają się koniczyny — czerwona i biała, oraz seradela zielona. Nie­wiele im ustępują pod tym względem — wy­ka i peluszka; mniejszą wartość odżywczą mają trawy, a stosunkowo najmniejszą — koński ząb i słonecznik, będące paszami wodnistymi, o stosunkowo małej zawartości składników odżywczych. Największą zawartością białka odznacza­ją się: lucerna, koniczyna i rośliny strącz­kowe. W 100 gramach zielonej masy tych roślin znajduje się około 1,7 grama białka strawnego. Jednakże przy mniej więcej jed­nakowej zawartości białka, w wartości od­żywczej tych wspomnianych pasz zachodzą znaczne różnice. W 100 gramach zielonej trawy polowej znajduje się około 1—1,2 gra­mów białka ; w 100 gramach końskiego ze­bu — 0.46 gramów, a w 100 gramach sło­necznika — 0.3 grama. Koński ząb i sło­necznik zawierają więc bardzo mało białka, ale mimo to uprawiamy tę roślinę na paszę, gdyż dają duże zbiory zielonej masy. Spasa­jąc jednak koński ząb i słonecznik, trzeba dodawać bydłu seradeli, mieszanki strączko­wej lub koniczyny, ażeby uzupełnić brak białka w wodnistych paszach. Młode rośliny zawierają znacznie więcej białka niż starsze. W 100 gramach koniczy­ny młodej, przed zakwitnięciem, znajduje się przeszło 2 gramy białka, na początku zakwi­tania — 1,7 gramów, a w pełnym kwiecie — już tylko 1,5 grama. Poza tym w miarę dora­stania roślin, znajdujące się w nich białko staje się mniej strawne. Różnice w zawarto­ści białka w tych samych roślinach, w zależ­ności od okresu ich rozwoju, tłumaczą się tym, że młode rośliny, gromadząc zapa­sy białka, zawierają go stosunkowo dużo; później dorastająca roślina wytwarza coraz więcej włóknika i dlatego w stosunku do ca­łej masy zawartość białka jest mniejsza.

O serwisie

“ Serwis poĹ›wiÄ™cony zagadnieniom oraz nowinkom na temat rolnictwa w okresie przedwojennym. Mam gĹ‚Ä™bokÄ… nadzieje, ĹĽe zawarte tutaj rady, znajdÄ… zastosowanie w rolnictwie teraĹşniejszym.”