Czym sq ośrodki zdrowia

Kiedy w roku 1925 założono pierwsze ośrod-ki zdrowia, nikt nie przypuszczał, że roz­winą się one tak szybko i znajdą takie uzna­nie w naszym społeczeństwie. Dziś mamy już ośrodków zdrowia przeszło 500, a chce­my mieć około 3.000, bo wtedy dopiero można będzie liczyć na to, że zapotrzebo­wania całej ludności będą pokryte, tj. że ca­ła ludność będzie mogła z ośrodków zdro­wia korzystać. Pomimo jednak tak wielkie­go rozwoju tych instytucyj mało osób zdaje sobie sprawę, co ośrodki zdrowia robią, do czego służą, kogo leczą. Z nazwy wypływa, że ośrodek zdrowia jest centralną instytucją, mającą pod swoją opieką wszystkie sprawy zdrowotne na określonym terenie, powiedzmy na obszarze jednej lub paru gmin. Skoro mówimy wszyst­kie sprawy, to rozumimy leczenie i zapobie­ganie. Gdyby zaś ośrodek zdrowia leczył wszystkich obywateli ze swego terenu, by­łaby to powszechna opieka lekarska, tak jak jest powszechne nauczanie. Tak też nie­którzy myślą, ale w rzeczywistości jest ina­czej, ośrodki zdrowia tych zadań na siebie nie biorą. Do obowiązków ośrodka zdro­wia należy przede wszystkim walka z chorobami społecznymi. Mamy na myśli gruźlicę, choroby wenerycz­ne, alkoholizm, jaglicę. Ośrodki również biorą na siebie walkę z umieralnością ma­tek przy porodzie i niemowląt, tj. dzieci w pierwszym roku życia. Są to wszystko spra­wy dużej wagi dla całego społeczeństwa. Rozpowszechnienie tych chorób, czy klęsk społecznych grozi nie jednostce, lecz całemu społeczeństwu, jest ciężarem dla gmin i pań­stwa całego, dlatego też całe społeczeństwo te choroby musi zwalczać. Walka z tymi klęskami jest trudna i nie może się ograniczać tylko do leczenia środ­kami farmaceutycznymi (aptekarskimi). Weź­my taką chorobę, jak np. gruźlica. Proszka­mi, kroplami i ziółkami nikt gruźlicy nie wy-korzeni, choć niejednemu one pomogą. Tu trzeba wnikać w życie domowe chorego, trzeba zainteresować się tym co on robi, jak mieszka, jak śpi, co je, bo dopiero jak się zmieni te wszystkie warunki, w których cho­roba powstała i rozwija się, można mówić o radykalnym leczeniu. Ten system leczenia, uwzględniający przyczyny choroby, jest o wiele trudniejszy, może nawet i kosztow­niejszy niż ten, który zmierza do usunięcia najbardziej przykrych objawów choroby, ale skuteczniejszy, właściwie jedynie skuteczny. W każdym razie w chorobach społecznych długotrwałych tylko ten system ma rację i daje dobre wyniki. A oto inny przykład: walka z umieralno­ścią niemowląt. Śmierć dziecka to nie tylko zmartwienie dla rodziców, ale i strata spo­łeczna, bo najmniejsze dziecko już coś kosz­tuje, a jeżeli umiera, to wszystko, co na nie­go zostało wydane, jest zmarnowane. I zno­wu to samo: ratować dziecko od choroby i śmierci należy nie tylko lekarstwami, a\e i umiejętną pielęgnacją, która jest często ważniejsza od lekarstw i działa zapobiegaw­czo. Żeby zaś ta pielęgnacja była naprawdę dobra, trzeba matkę nauczyć jak karmić dziecko, kąpać i ubierać kiedy dziecko jest jeszcze zdrowe; trzeba nieraz wiele w .domu zmienić, żeby dziecko miało odpowiednie warunki. Wszystkimi tymi sprawami zajmu­je się ośrodek, a jego przedstawicielką w tej dziedzinie jest higienistka. Weźmy dziecko chore na jaglicę. Musi ono chodzić do lekarza, który będzie mu powieki smarował lekarstwem, da krople do wpuszczania, ale to nie wystarczy. To dziec­ko musi być nauczone jak ma postępować, żeby nikt się od niego nie zaraził, musi od­dzielnie sypiać, mieć swój ręcznik, myć się oddzielnie od innych. A jaglica nie jest cho­robą, która by obchodziła tylko to dziecko, które jest chore. Inne dzieci w szkole i poza szkołą, w domu i poza domem mogą się od niego zarazić, każdemu zaś kto jest dotknię­ty jaglicą, grozi jeśli nie ślepota, to przynaj­mniej osłabienie wzroku. Wiadomo też, że wskutek jaglicy utrudnione jest nauczanie dzieci, później odbywanie służby wojskowej, a nawet wyemigrowanie na zarobek do ob­cego kraju, bo nigdzie chorych na jaglicę nie przyjmują. Tak samo choroby weneryczne są strasz­ną plagą, bo prowadzą do wyludnienia (da­ją bezpłodność, wywołują poronienia) i do zwyrodnienia, bo rodzice chorzy wenerycz­nie mają często dzieci niedorozwinięte fi­zycznie i umysłowo. Każdy chory wenerycz­nie jest sam niebezpieczny dla otoczenia i może wydawać na świat potomstwo niedo­łężne. Alkoholik też jest nieszczęściem nie tyl­ko dla rodziny, lecz i dla całego społeczeń­stwa. W domach wariatów i w więzieniach mamy wiele osób, które tam trafiły przez al­koholizm — najczęściej swój własny, niekie­dy i rodziców. Trzeba więc nie tylko alko­holika leczyć, lecz i alkoholizm w ogóle zwalczać. Otóż ośrodek zdrowia przeznaczony jest do zwalczania tych wszystkich chorób i klęsk, a zwalcza je leczeniem i zapobiega­niem, kładąc możliwie duży nacisk na zapo­bieganie, bo jest ono o wiele tańsze i skutecz­niejsze, niż leczenie najdroższymi środkami aptekarskimi. Społeczeństwo musi najpierw zwalczać te właśnie choroby, bo one są najgoźniejsze dla całego społeczeństwa (nie tyl­ko dla samego chorego) i najkosztow­niejsze, bo wszyscy przynajmniej finan­sowo koszty ich muszą ponosić. Ale oprócz tych chorób, zwanych spo­łecznymi, które wyżej omawialiśmy, a który­mi głównie ośrodek zdrowia się zajmuje, są inne choroby, również grożące całemu spo­łeczeństwu: są to ostre choroby zakaźne, jak tyfus brzuszny, szkarlatyna (płonica), dyfte­ryt (błonica) itp. Ośrodek zdrowia może z nimi prowadzić skuteczną walkę, gdyż zna dobrze teren i styka się z ludnością. Pra­cownicy ośrodka zdrowia muszą wiedzieć, gdzie jakie choroby najczęściej się spotyka i mogą wiele zrobić dla ich wykorzenienia. Oni też mogą najlepiej uczyć ludzi higienicz­nego sposobu życia, bo przecież do ośrodka zdrowia tylu ludzi codziennie przychodzi, a za każdym razem jak tam ktoś wejdzie, to powinien się czegoś nauczyć. Zresztą pielęgniarka-higienistka (a bez higienistki nie ma ośrodka zdrowia) odwie­dza rodziny chorych w domu, każdą też ro­dzinę uczy nie tylko jak leczyć się i pie­lęgnować chorego, lecz również jak miesz­kanie urządzić, jak jedzenie przygotować i podać, jak izbę uprzątnąć i przewietrzyć. A jak się ogląda mieszkanie, to się widzi i to co jest koło mieszkania i podwórze i budyn­ki gospodarskie i całe otoczenie, a wszędzie się wprowadza ład, czystość i higienę.

O serwisie

“ Serwis poĹ›wiÄ™cony zagadnieniom oraz nowinkom na temat rolnictwa w okresie przedwojennym. Mam gĹ‚Ä™bokÄ… nadzieje, ĹĽe zawarte tutaj rady, znajdÄ… zastosowanie w rolnictwie teraĹşniejszym.”